Guatr Nedir?
Guatr, tiroit bezinin büyümesi durumudur. Tiroit bezi hemen boynun ön tarafında bulunan ve kelebek şeklinde olan bir salgı bezidir. Tiroit bezinden tiroit hormonları salgılanır. Bu hormonlar vücutta özellikle metabolizma ve beyin üzerine çok önemli etkiye sahiptirler.
Tiroit Bezi Neden Büyür?
Tiroit bezinin büyümesinin en sık görülen nedeni iyot eksikliğidir. İyot, tiroit hormonu yapımı için gerekli olan bir maddedir. İyot yokluğunda yeteri kadar tiroit hormonu yapılamaz. Bu durumda beyinde üretilen bir başka hormon (TSH), tiroit bezini sürekli hormon yapması için uyarır. Bu uyarı sonucunda tiroit bezinde büyüme meydana gelir.
Tiroit bezindeki büyümenin bir başka sık görülen nedeni Hashimoto tiroiti adı verilen hastalıktır. Bu hastalıkta tiroit bezi, bağışıklık sistemi tarafından yabancı kabul edilir ve saldırıya maruz kalır. Bu saldırılar sonucu tahrip olan tiroit bezi yeteri kadar hormon üretemez. Bu durumda beyin tiroit bezini hormon üretmesi için sürekli olarak uyarmaya başlar ve neticede tiroit bezinde büyüme meydana gelir. Yine Graves hastalığında da, bağışıklık sistemi tiroit uyarıcı immünglobulin salgılanmasını sağlar. Bu da tiroit bezinde büyümeye neden olur. Gebelik sırasında plesentadan salgılanan HCG hormonu tiroit bezinde büyümeye yol açar.
Guatr Belirtileri Nelerdir?
Hastalık bazı kişilerde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bazı kişilerde ise boyunda şişlik, yutma güçlüğü, öksürük, nefes darlığı ve boğaz ağrısı görülebilir. Ayrıca guatrda tiroit bezinin ay ya da çok tiroit hormonu üretmesine bağlı bazı belirtiler görülebilir. Yetersiz hormon salgılanmasına bağlı olarak şişmanlama, sürekli uyku hali, halsizlik, uyuşukluk, deride kuruma ve kabalaşma, kabızlık ve saç dökülmesi görülebilir. Aşırı hormon salgılanmasına bağlı olarak ise, ishal, kalp çarpıntısı, baş ağrısı,iştah artışı, titreme, sinirlilik hali ve bulantı görülebilir.
Guatr Tedavisi Nasıldır?
Guatr tedavisinde kullanılan tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, radyoaktif iyot tedavisi ve ameliyat bulunmaktadır. Bu yöntemlerden biri ya da bir kaçı birlikte uygulanabilir. Hastada hormon eksikliği varsa, eksik olan hormon yerine konur. Hormon fazlalığı varsa fazla olan bu tiroit hormonunu baskılayacak ilaçlar ya da radyoaktif iyot kullanılır. Özellikle nodüler guatrda uygulanan cerrahi tedavide ise tiroit bezinin bir kısmı ya da tamamı çıkarılır. Guatr ameliyatlarında bazı istenmeyen durumlar oluşabilir. Ses kısıklığı, paratiroit bezlerinin yanlışlıkla çıkarılmasına bağlı gelişen kalsiyum eksikliği bunlardan bazılarıdır.