BOS fistülü ameliyatı (Endoskopik BOS kaçağı ameliyatı), beyin omurilik sıvısının (BOS) bulunduğu yerden dışarı çıkması durumunda uygulanan bir ameliyat yöntemidir. BOS, beyin ve omurilik içinde bulunan boşluklar ile bunların etrafındaki zarların içinde dolaşan bir sıvıdır. Bu sıvı normalde dolaştığı alanların dışına çıkmaz, yani dış ortama kapalı olan bir sistem içinde yer alır. Bu sıvının bulunduğu alanın dışına çıkması durumunda, burundan berrak bir akıntıya neden olur. Akıntının olduğu yerden mikropların girişi sonucu menenjit ya da beyin apsesi gelişebilir.
BOS kaçaklarının çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Kaza ya da çarpmalara bağlı oluşan kemik kırıkları, geçirilmiş burun veya beyin ameliyatları ve tümörler BOS kaçağına neden olan durumlardır.
BOS kaçağının en önemli belirtisi genellikle tek taraflı burun akıntısıdır. Akıntı süreklidir ve berrak renklidir. Bu durumda akan sıvının BOS sıvısı olup olmadığını anlamak için akan sıvıda bazı testler yapılır. Eğer akan sıvı BOS ise bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans filmleri ile kaçağın yeri belirlenmelidir.
Kaçağın tedavisi, beyin zarındaki yırtığın tamiri ile mümkün olur. Ameliyat kafa içinden veya burun yolundan girilerek yapılır. Burundan yapılan ameliyatlarda iyileşme süresi daha kısadır. Burun içinden yapılan ameliyat endoskopik olarak uygulanır. Ameliyat tamamen burun deliklerinin içinden gerçekleştirilir. Dolayısıyla dışarıdan görünen bir ameliyat yarasına ait iz yoktur. Beyin zarının onarımı için bacak ve karın gibi vücudun başka bir bölgesinden doku alınması gerekebilir.
